Wayang 3

Satria Awangga

Teu anggang ti nagara Astina, aya karajaan leutik anu kaayaan nagrina: sepi tingtrim, subur ma’mur lohjinawi. Suwung ku riributan tur towong ku rampog. Raja di éta nagara, ngaranna Kuntiboja. Sang raja kacida dipicinta ku rahayatna, sabdana teu weléh diturut –malah jadi cecekelan dina hirup kumbuh sakumna rahayat. Sakur anu ngadongdon éta nagri, ngarasa betah tur tumaninah –nyeueung nagri anu asri sarta pangeusina anu soméah hadé ka sémah.

Dina hiji waktu, Raja Kuntiboja katatamuan ku hiji Brahmana anu ngaranna: Druwasa. Ti mimiti paamprok jonghok jeung éta Brahmana, sang raja geus bisa ngobét jerona sang Brahmana –sabab, Raja Kuntiboja téh weruh disemuna rancagé dihaténa. Ku kituna, waktu sang Brahmana nembrakkeun hayang nganjrek di jero karaton dina sababaraha poé lilana –kalayan ulah aya anu ngusik-ngusik dirina, Raja Kuntiboja surti kana eusining anu ditepikeun ku Druwasa.

Salila Druwasa nganjrek di karaton, teu weléh diladénan sagala kaperluanna. Anu dipercaya ngaladénan tur marengan sang Brahmana, nya éta: Déwi Kunti Nalibrata –putri anu pang dipikaasih ku Kuntiboja. Saéstuna, Déwi Kunti Nalibrata téh lain anak pituin raja Kuntiboja. Éta putri, satemenna mah anak kukut atawa anak angkat Kuntiboja. Bapana putri anu sajati mah: Raja Suraraja –wangsa Yadawa, ku kituna, Déwi Kunti Nalibrata masih teureuh getih Wresi.

Pangladén Déwi Kunti, kacida kapakéna ku sang Brahmana. Salila nganjrek di karaton, ngarasa sugema. Minangka pamulang tarima ka sang putri, Druwasa ngawaris mantra ka Déwi Kunti. Éta jampé pamaké mun diucapkeun, baris bisa patepung lawung paamprok jonghok jeung déwata anu dipikahayang ku sang putri.

Anting jeung Baju Kontang

Samulangna Druwasa, mantra téh terus diwirid ku Déwi Kunti. Enya baé, mantra anu diwariskeun ku sang Brahmana téh: matih. Déwi Kunti Nalibrata bisa paamprok jonghok jeung Batara Surya. Méh unggal Déwi Kunti ngaringkang, salawasna disorot ku cahaya Batara Surya –anu boga kawasa ngusik malikeun panon poé.

Lila-lila, Batara Surya kataji ku Déwi Kunti –malahan, melentis rasa tresna. Sang Batara Surya teu bisa ngabendung galura tresnana ka Déwi Kunti. Cahaya Batara Surya asup kana guha garba Déwi Kunti, anu antukna sang putri: kakandungan.

Tumerapna ka sang putri, mungguh matak baluweng. Dirina masih parawan, tapi dak dumadak dina awakna bet aya jabang bayi. Ti mimiti kakandungan, sang putri numpi di kaputrén –inggis katohyan ku pangeusi nagri. Sang putri teu wasa kudu ngudulkeun eusi kandungan, sarta neneda ka Batara Surya sangkan jabang bayi medal teu ngaliwatan guha garbana.

Cunduk waktu, ninggang mangsa. Nitih kana wancina, jabang bayi anu dikandung ku Déwi Kunti –luyu jeung paménta Dewi Kunti, medal tina ceuli Déwi Kunti. Éstu teu ilahar pisan, ahéng kacida. Patali jeung éta, orok anu lahir téh dingaranan: Karna –anu hartina, ceuli. Anu kacida ahéngna, éta orok waktu medal téh ceulina geus aya antingan –sarta geus maké baju anu ngaranna: Baju Kontang. Éta anting jeung baju Kontang téh titis waris ti Batara Surya, keur ngaping ngajaring Karna. Isuk jaganing géto –ku éta anting jeung Kontang, Karna awakna weduk –teu teurak ku pakarang, sarta moal teurak ku rupa-rupa seungseureudan.

Waktu Karna lahir, Déwi Kunti gura-giru ngasupkeun jabang bayi kana kandaga –peti, inggis katohyan ku pangeusi karaton. Orok anu geus diasupkeun kana kandaga, dilarung ka walungan Aswanadi. Waktu orok angkleung-angkleungan di walungan, Déwi Kunti bedah cimatana. Cimata sang putri, jajap tepi ka éta kandaga téh palid ka hilir. Sang putri neneda ka Hyang Otipati Jagatnata, sangkan nangtayungan Karna tur miharep éta orok jadi satria anu utama.

Kusir

Kocapkeun aya kusir karaton anu geus mancén gawé, rék ngamandian kudana. Waktu rék nyiuk cai walungan Aswanadi –di lelewek tanah Angga atawa Awangga, karérét di sisi walungan aya kandaga. Basa peti dibuka, sang kusir –anu ngaranna: Adirata, ngarasa reuwas. Orok anu dina kandaga, dirawu dipangku tur diciuman –sarta nganuhunkeun ka déwata anu geus méré anugrah jabang bayi anu geus lila dipicangcam ku dirina.

Tina kandaga, aya salambar surat anu eusina ngaran éta orok jeung aya kecap: mihapé, sangkan dirorok kalawan hadé tur ngawanti-wanti kudu nyamunikeun indung anu ngakandungna. Adirata waktu maca éta surat, narik napas panjang. Dirina baris ngajaga rasiah –éta rasiah baris dibuka dina mangsa Karna geus sawawa.

Sanggeus maca surat wasiat, Adirata geuwat mulang ka panganjrekanna. Sajajalan, orok téh diayun ambing ku hariring, diéyong ku haleuang. Paroman Adirata, béar marahmay. Dirina asa kagunturan madu karagragan menyan putih, lantaran geus lawas hayang ngéyong orok. Basa anjog ka panganjrekanna, orok teh ditembongkeun ka pamajikanna. Pamajikan Adirata –liwat ti bungah, orok geuwat dirawu dipangku, diciuman –kituna téh bari juuh cimata, cimata kabungah anu taya wates wangenna. Ti saprak aya orok, imah Adirata jadi hégar. Kekembangan anu dipelak di buruan, kawas anu ngilu bungah –cohagna, anu keur layu ogé ngadadak mekar ngarandakah.

Karna, ku Adirata diaping dijaring –kawas ka anak pituin. Sagala kahayangna, diayunkeun. Disiraman ku kahéman, dicéboran ku katresnan. Didama-dama, lir nanggeuy endog beubeureumna. Waktu manjing rumaja, diatik ngeunaan kasantikaan. Diwuwuh ku pangaweruh ngeunaan agama katut darigama. Pikeun ngundakkeun élmu kasantikaan, Adirata nepungan sababaraha ahli perang jeung pandita. Waktu Karna manjing sawawa, geus témbong tapis jeung mahér metakeun jamparing jeung gondéwa. Atuh puguh waé Adirata ngarasa reueus jeung bagja anu taya hinggana, ceuk gerentes batinna: “Karna baris jadi satria anu pinunjul di nagri Angga –Awangga”.

Isuk jaganing geto:

Karna –anak Déwi Kunti Nalibrata, getihna Batara Surya, dina mangsa Kurawa ngawasa Astina, ku Suyudana diangkat jadi Adipati. Dina Perang Bharata –Bharatayudha, baris niwaskeun Gatot Kaca tur bitotama jeung Arjuna –anu sasatna: sagetih jeung Karna.

***